کاهش 184 میلیون دلاری ارزش صادرات استان با وجود افزایش 52 درصدی تناژ ارزش صادرات واقعی شد
رئیس کانون کارآفرینان استان و اتحادیه صادرکنندگان استان : نرخهای تعیینشده در اظهارنامههای صادراتی سالهای گذشته واقعی نبود
بنا بر اعلام ناظر گمرکات استان، میزان صادرات استان در چهار ماه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، در حالی 52 درصد افزایش یافته است که در مقایسه ارزش دلاری طی همین مدت، 184 میلیون دلار کاهش را نشان میدهد؛ اتفاق عجیبی که رئیس کانون کارآفرینان استان آن را نتیجه واقعی شدن نرخهای اظهارنامهای گمرکی استان بیان میکند. به گزارش خراسان رضوی، توافق نانوشته صادرکنندگان و دولت طی دو دهه اخیر (که در دولت دهم تشدید شد) این بود که «ما میگوییم N میلیارد دلار صادرات داشتهایم شما هم بگویید درست است، سودش برای شما جوایز صادراتی است و برای ما آمار صادرات و تراز مثبت دهان پرکن». این رویه سالها ادامه داشت تا این که با لغو اعطای جوایز صادراتی در دولت یازدهم، تشدید نوسانات ارزی و همچنین اجرایی شدن سیاست بازگشت ارز حاصل از صادرات در دولت دوازدهم، صادرکنندگان به جای سود بردن از این طرح متضرر شدند و درخواست لغو توافق قبلی ارائه شد، با این نکته که صادرکنندگان میگویند ما آنقدر صادرات نداشتهایم که بخواهیم ارز حاصل از آن را به کشور برگردانیم. با توافق جدید برای اصلاح روند سابق و ثبت میزان دقیق ارزش دلاری صادرات، حالا آمارها حکایت جدیدی دارد که البته به گفته مسئولان این همان آمار واقعی صادرات است.
برخی قیمتها واقعی نبود
رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان نیز درباره کاهش ارزش ارزی صادرات استان در چهار ماهه امسال میگوید: سال گذشته و سالهای قبل از آن قیمت برخی محصولات در اظهارنامههای گمرکی باقیمت واقعی برابر نبود. بهطور مثال در اظهارنامههای گمرکی قیمت هر کیلو زعفران 1900 دلار ثبت میشد، درحالیکه قیمت واقعی آن حدود 900 دلار بود. این ارزشگذاریها مربوط به سیاستهای صادراتی دولت دهم بوده است. «محمدحسین روشنک» بابیان این که امسال قیمت کالاها در اظهارنامهها به سمت واقعی شدن رفته است، ادامه میدهد: سال گذشته گمرک زیر بار تغییر قیمتها در اظهارنامهها نمیرفت اما امسال با توجه به مسائل پیشآمده و سیاستهای بازگشت ارز حاصل از صادرات سرانجام قبول کرد که در نرخهای تعیین شده تجدید نظر کند. البته در گذشته این نرخگذاریها در سازمان توسعه تجارت ایران انجام میشد و در چند سال اخیر به گمرک واگذار شد.
کاهش 10 تا 100 درصدی نرخ اظهارنامهها
وی ادامه میدهد: امسال با هماهنگیهای انجام شده قیمت هر کیلو زعفران در اظهارنامههای گمرکی هزار دلار تعیین شده است. این تنها محدود به زعفران نبوده و تقریباً در مورد قیمت 50 درصد کالاهای صادراتی تجدید نظر شد؛ یعنی در 50 درصد کالاهای صادراتی شاهد کاهش 10 تا 100 درصدی نرخ اظهارنامهای بودیم. به همین دلیل است که میزان صادرات سال گذشته استان بر اساس اظهارنامهها، با میزان واقعی منطبق نبوده که این موضوع متأثر از نرخگذاریهای سالهای گذشته در دولت دهم بوده است. رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان درباره افزایش تناژی صادرات استان نیز گفت: امسال در گروه کالاهای سنگین مانند سیمان، شاهد افزایش بالایی بودیم، به همین دلیل رشد تناژ صادرات داشتیم. البته باید توجه داشت صادرات استان به لحاظ کلی و واقعی افزایش داشته است اما امسال شاهد نزدیک شدن صادرات واقعی با میزان صادرات اظهارنامهای هستیم.
یک سوال جدی
بر اساس آن چه در حال نمایان شدن است، صادرات 2.2 میلیارد دلاری استان در سال گذشته با چالش جدی رو به رو خواهد شد. علاوه بر آن اگر فراتر از استان به موضوع نگاه کنیم و آمارهای کشوری در حوزه صادرات طی سالهای قبل ارزیابی شود، این سؤال جدی پیش میآید که چه کسانی از آمارهای غیر واقعی این عرصه سود بردهاند؟ به نظر میرسد واقعی شدن اظهارنامههای صادراتی در آمار صادرات استان و کشور در پایان سال 98 نکات زیادی به همراه خواهد داشت.
4 ماه امسال، 537 میلیون دلار
ناظر گمرکات استان در گفتوگو با ما، با اشاره به آمار صادرات 4 ماه ابتدایی امسال میگوید: در این مدت معادل یک میلیون و 270 هزار تن کالا به ارزش 537 میلیون دلار از گمرکهای استان صادر شده است.
وی میافزاید: میزان صادرات استان در مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی حدود 849 هزار تن و از نظر ارزشی حدود 721 میلیون دلار بوده است؛ لذا اگرچه از نظر ارزشی شاهد کاهش 184 میلیون دلاری صادرات استان هستیم اما از نظر وزنی رشد حدود 50 درصدی را در بخش صادرات استان شاهدیم که بیانگر افزایش صادرات استان است.
آثار سیاست بازگشت ارز حاصل از صادرات
ناظر گمرکات استان در توضیح دلیل کاهش ارزش دلاری صادرات استان در چهار ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته میگوید: با توجه به شرایط اقتصادی و نوسانات ارزی به وجود آمده در سال گذشته، سیاست بازگشت ارز حاصل از صادرات اجرایی شد. با اجرای این سیاست صادرکنندگان اعلام کردند که در ارزشگذاریهای انجام شده برای کالاهای صادراتی توسط گمرک تجدید نظر شود. تا پیش از نوسانات ارزی و سیاست بازگشت ارز حاصل از صادرات، ارزش کالاها بر اساس دلار 4200 تومانی محاسبه میشد. در واقع اگر ارزش کالایی پنج هزار تومان بود و ارزش صادراتی آن با دلار 4200 تومانی ثبت میشد، صادرکننده گلایه نمیکرد؛ ضمن آن که لزومی به بازگشت ارز وجود نداشت. وی ادامه میدهد: اما بعد از افزایش نرخ دلار به بیش از هشت هزار تومان و لزوم بازگشت ارز حاصل از صادرات، کالایی که در گذشته بر اساس دلار 4200 تومانی قیمتگذاری میشد، باید بر اساس دلار هشت هزار تومانی قیمتگذاری میشد که در این شرایط صادرکنندگان مدعیاند مانند همان موضوعی که در حوزه زعفران و سیمان به وجود آمده، ارزش کالاها کمتر از آن چه توسط کارگروه تعیین نرخ کالای صادراتی گمرک تعیین شده، صادر میشود. ناظر گمرکات استان میافزاید: به همین دلیل با توجه به این که صادرکنندگان مدارکی در این خصوص ارائه میکردند، در ارزشگذاری کالاهای صادراتی توسط کارگروه تخصصی گمرک تجدید نظر شد و شاهد کاهش ارزش دلاری صادرات استان بودیم. بنابراین طبق آمار، میزان صادرات استان در چهارماه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته و افزایش تناژی صادرات استان کاملاً گویای این مسئله است.
عمدهترین کالاها و مقصدهای صادراتی
بر اساس اعلام گمرکات استان، عمدهترین کالاهای صادراتی استان در چهار ماه ابتدایی سال 98، به ترتیب مربوط به زعفران در بستهبندیهای بیش از 30 گرم، سایر روغنهای سبک و فرآوردهها به جز بنزین، سایر فرآوردههای غیر مذکور و روغنهای قیری و سیب تازه بوده است.
جهانخواه درباره عمدهترین مقصدهای صادرات استان نیز گفت: افغانستان، عراق، ترکمنستان و ازبکستان به ترتیب عمدهترین مقاصد کالاهای صادراتی استان در چهار ماه گذشته بودهاند. همچنین سهم صادرات چمدانی در این مدت حدود شش میلیون و 670 هزار دلار و سهم بازارچههای مرزی باجگیران و دوغارون حدود 14 میلیون و 280 هزار دلار بوده است.
کارنامه وارداتیها
همچنین عمدهترین واردات استان در چهار ماه اول امسال کالاهایی مانند پنبه حلاجی نشده، کلروپتاسیم، ابریشم خام و لوبیای چیتی بوده است. بیشتر واردات استان نیز از کشورهای ازبکستان، ترکیه، امارات متحده عربی و چین انجام شده است. ناظر گمرکات استان با بیان این که در چهار ماه اول امسال معادل 118 میلیون دلار واردات به استان انجام شده است، افزود: تراز تجاری استان در چهار ماه نخست امسال مثبت 419 میلیارد تومان بوده است.