یادداشت
توسعه صنایع روستایی، راه کاهش مهاجرت به شهرها
بحث مهاجرت روستاییان به شهرها یک بحث بسیار بسیار جدی و ریشه‌ای است اما هیچ یک از دولت‌ها برای رفع این معضل تاکنون اقدامی انجام نداده‌اند.
مهاجرت روستاییان به شهرها تبعات بسیار زیادی داشته و یک مشکل کاملا جدی تلقی می‌شود اما تاکنون برای رفع این معضل اقدامی ریشه‌ای انجام نشده است و شاید بتوان گفت به هیچ عنوان این مشکل از سوی متولیان امر جدی قلمداد نشده و نمی‌شود. مهاجرت روستاییان به شهرها دلایل متعددی دارد که اقتصاد روستایی مهم‌ترین عامل مهاجرت روستاییان به شهرها به‌شمار می‌آید، زیرا روستاییان در بحث کشاورزی و تامین آب و زمین مشکل دارند.آنان باید از یک سو با کشاورزی درآمد خود را تامین کنند اما برای کشاورزی آب کافی را در اختیار نداشته و از سوی دیگر به کشاورزان اجازه حفر چاه‌های عمیق داده نمی‌شود. حذف صنایع روستایی از روستاها نیز بر سرعت افزایش مهاجرت روستاییان دامن می‌زند. متاسفانه صنایع روستایی در ایران مورد حمایت دولتمردان قرار نگرفته و این امر موجب شده تا هنر ـ صنعتی نظیر فرش دستباف رو به تعطیلی برود، زیرا در شرایط کنونی بافت فرش برای روستاییان مقرون به‌صرفه نیست. از یک طرف میزان صادرات این کالا به دلیل تحریم‌ها کاهش قابل توجهی یافته و ما بازارهای هدف زیادی را از دست داده‌ایم و از سوی دیگر به دلیل بالابودن هزینه تولید، این محصول در بازار داخلی نیز مورد مصرف قرار نمی‌گیرد. بی‌توجهی به اقتصاد زمینه‌ساز خروج روستاییان از روستاها و ایجاد گرایش شدید در آنان برای مهاجرت به شهرها شده است اما متولیان امر این موضوع را جدی تلقی نکرده و فقط از روستاییان می‌خواهند که در روستاها باقی بمانند در حالی که به این موضوع نمی‌اندیشیم که یک روستایی چگونه باید هزینه‌های زندگی خود را تامین کند. گسترش دانشگاه‌ها، افزایش سطح سواد و مدرک‌گرایی از دیگر عوامل مهاجرت روستاییان است. با توسعه دانشگاه‌ها سطح سواد نیز در روستاها افزایش یافته و بیشتر جوانان روستایی توانسته‌اند مدارک تحصیلی عالی را بگیرند، بنابراین نمی‌توان از جوانی که مدرک تحصیلی دانشگاهی دارد انتظار داشته باشیم بیکار در روستا بماند.
در سال‌های گذشته مسئولان ما به افزایش سطح سواد و مدرک‌گرایی توجه کرده‌اند اما به طورقطع به این موضوع فکر نکرده‌اند که جوانان روستایی با تحصیلات عالیه باید به چه شغلی روی بیاورند. ما نمی‌توانیم و نباید از جوانان باسواد روستایی انتظار داشته باشیم بیکار مانده یا به شیوه سنتی به کشاورزی بپردازند. بلکه لازم است برای آنان فرصت‌های شغلی جذاب و متناسب با تحصیلات‌شان و شرایط روستا مهیا کنیم. یعنی صنایع روستایی نظیر دامداری، پرورش طیور و کشاورزی صنعتی را توسعه دهیم درحالی که هم‌اکنون شرایط ما به لحاظ هر یک از این صنایع بسیار نامناسب است. افزایش بی‌رویه پدیده مهاجرت تبعات زیادی روی مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور گذاشته است. مهاجرت روستاییان به شهرها با این شدت و سرعتی که انجام می‌شود به طورقطع روی مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور اثرگذار بوده و هزینه‌های زیادی را به شهرها تحمیل می‌کند. توسعه حاشیه‌نشینی نیز یکی دیگر از تبعات افزایش مهاجرت است البته نباید از افزایش ناامنی و برهم خوردن نظم و امنیت در شهرها نیز غافل ماند.
#روستا #اشتغال #کشاورزی #تحریم #امنیت
27/9/93 / گسترش صمت
