حرکت قطار صادرات روی ریل مشکلات
صادرات خراسان‌رضوی به سربالایی مشکلات رسیده است؛ قطب مبادلات بازرگانی کشور با آسیای مرکزی، دومین صادرکننده پسته ایران و مهم‌ترین تولیدکننده زعفران کشور،
درحالی با موانع صادراتی همچون مشکلات حمل‌ونقل ریلی روبه‌روست که به گفته محمدحسین روشنک، رییس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان‌رضوی، امسال سهم این استان از صادرات کل کشور، از نظر ارزشی ۵/۱۱ درصد و از نظر وزنی، ۲/۹۷ درصد مجموع صادرات بوده است. همچنین غلامرضا کاملان، معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی از ارزآوری بیش از یک میلیارد دلاری صادرات کالای استان در ۸ ماه ابتدای امسال خبر می‌دهد. با این وجود به نظر می‌رسد برخی مشکلات، روند توسعه صادرات استان را کند کرده است، موانعی همچون مشکلات حمل‌ونقلی که رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان‌رضوی از آنها خبر می‌دهد. به گفته وی، تاکنون اعتباری برای تجهیز و تکمیل مرکز خدمات صادرات و پایانه‌های صادرات استان اختصاص نیافته و هرچند قرار بود برای تسهیل صادرات استان، نسبت به ایجاد شرکت‌های مدیریت صادرات و خوشه‌های صادراتی اقدام شود اما این طرح‌ها هنوز عملی نشده است. او از افزایش مستمر تعرفه‌های گمرکی و نرخ مالیات در بازارهای هدف استان نیز سخن می‌گوید و معتقد است تخصیص بهینه منابع و تسهیلات به صادرکنندگان، اختصاص یارانه برای حمل کالاهای خاص و راهبردی استان مانند سیمان و استفاده از ظرفیت‌های ایجاد شده در منطقه ویژه اقتصادی سرخس، راهکارهایی است که می‌توان برای رفع موانع صادراتی به‌کار گرفت.
قیمت بالای کامیون، مانع رقابت‌پذیری کالای ایرانی
آنچه راضیه علیرضایی، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی پیش از این درباره مشکلات صادرکنندگان استان گفته بود، در کلام رییس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان‌رضوی و رییس کمیسیون تجارت اتاق مشهد نیز دیده می‌شود. محمدحسین روشنک در گفت‌وگو با صمت در بیان موانع صادراتی خراسان‌رضوی، پیش از هرچیز دست روی مشکلات حمل‌ونقلی استان می‌گذارد و می‌گوید: حمل‌ونقل ریلی از مشکلاتی است که صادرکنندگان استان با آن مواجهند؛ بزرگترین بازار صادرات خراسان‌رضوی، آسیای میانه، افغانستان و روسیه است و برای تقویت صادرات این کشورها، نیاز مبرم به ریل داریم.
او از این گلایه‌مند است که در ۳ مقطع زمانی پیش از نوروز، پیش از ماه رمضان و ایام کریسمس که خراسان رضوی می‌تواند بیشترین حجم صادرات را داشته باشد، به دلیل کمبود امکانات حمل‌ونقل ریلی، بخش زیادی از صادرات استان از بین می‌رود.
این صادرکننده نمونه کشوری، یادآوری می‌کند اگرچه بخشی از مشکلات ناوگان ریلی استان به‌تازگی رفع شده اما این کمبود امکانات حمل‌ونقلی به ویژه واگن قطار، یک مشکل اساسی است که ۱۶ سال است وجود دارد و هنوز راهکاری برای آن اندیشیده نشده است.
روشنک موانع جاده‌ای صادرات استان را نیز این‌گونه برای صمت شرح می‌دهد: برای حمل کالا به عراق و افغانستان به وسایل حمل‌ونقل مناسب نیاز داریم اما در واردات کامیون به جای تشویق برای تامین کامیون در حمل کالاهای صادراتی کشور، با وضع ۳۵ درصد عوارض و اعمال تعرفه‌های گمرکی از واردات کامیون‌ها به نوعی جلوگیری می‌شود. او در این‌باره توضیح می‌دهد: قیمت کامیون نو در افغانستان یا ترکیه، ۵۰ میلیون تومان است اما رانندگان افغانی و ترک می‌توانند با پرداخت۵۰ میلیون تومان، یک کامیون با کارکرد ۵ سال خریداری کنند، درحالی که ما باید هزینه‌های میلیاردی کنیم تا یک کامیون مطابق ضوابط خریداری شود.
آن‌طور که روشنک می‌گوید، وارد کردن کامیون‌های با عمر بالای ۳ سال در ایران ممنوع است. وی می‌افزاید: درحالی که یک کامیون ۱۰ سال کارکرده اروپایی از کامیون‌های نوی ایرانی و چینی بهتر عمل می‌کند، به ما تکلیف شده کامیون با بیش از ۳ سال عمر وارد نکنیم و به همین دلیل، برخی از حمل‌ونقل‌کنندگان ایرانی ناچارند در افغانستان و پاکستان کامیون خریداری و شماره‌گذاری کرده و به ایران بیاورند و از آنجا که قیمت تمام‌شده کامیون زیاد شده، کرایه حمل‌شان بالا می‌رود.
او معتقد است وقتی یک ایرانی هزینه‌های میلیاردی برای خرید کامیون می‌کند، نمی‌تواند با یک ترک یا افغانی که حداکثر ۱۰۰ میلیون تومان صرف خرید کامیون کرده رقابت کند زیرا حتما قیمت تمام‌شده کالای او افزایش خواهد یافت.
سخنانی که روشنک با صمت در میان می‌گذارد، بیان دیگری از دغدغه‌هایی است که پیش از این نیز صادرکنندگان و تولیدکنندگان مشهدی از آن سخن به میان آورده‌اند؛ غلامرضا میری، صادرکننده زعفران استان خراسان جنوبی، در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها، از مشکلات حمل‌ونقل و هزینه بالای حمل زعفران گلایه کرده و معتقد است جایزه صادراتی که قبلا به صادرکنندگان تعلق می‌گرفت، بخشی از هزینه‌های حمل‌ونقل بازرگانان را جبران می‌کرد اما اکنون لغو شده است. او معتقد است هزینه‌های بالای حمل‌ونقل هوایی، یکی از عوامل نوسان قیمت زعفران است.
عوارض مرزی ایران و افغانستان حذف شود
روشنک در ادامه گفت‌وگو با صمت می‌افزاید: تا زمانی که حمایتی از صادرات نشود، ما هیچ مزیتی در صادرات صنعتی کشورمان نداریم زیرا باید مواد اولیه را از خارج و با هزینه‌های گزاف وارد کنیم، با هزینه‌های بالا، تولید را انجام دهیم و بعد هم توقع داشته باشیم با ترکیه، پاکستان، چین و… رقابت کنیم؛ این فعلا امکانپذیر نیست!
رییس کمیسیون تجارت اتاق مشهد از پیگیری‌های متعدد این نهاد برای حل مشکلات حمل‌ونقلی بازرگانان خراسان‌رضوی سخن می‌گوید و معتقد است یک مشکل در این میان، نگاه بخش وزارت راه و شهرسازی به مسئله است؛ او می‌گوید: به عنوان مثال، عوارض متقابلی در مرز ایران و افغانستان بر کامیون‌های ایرانی و افغانی وضع شده که چون کامیون‌های افغانی تردد چندانی به داخل ایران ندارند، تنها از کامیون‌های ایرانی اخذ و بر صادرات کالاهای ایرانی تحمیل می‌شود، در نتیجه قیمت تمام شده برای بازرگان ایرانی بالا می‌رود و درنهایت، بازار هدف را از دست می‌دهد. روشنک معتقد است وزارت راه‌وشهرسازی باید در زمینه حمل‌ونقل، فرابخشی فکر کند؛ با وزارت جهادکشاورزی، وزارت صنعت و سایر وزارت‌ها و نهادهای دخیل در حوزه حمل‌ونقل، مذاکره و تعامل کند و دغدغه‌های آنها را نیز در برنامه‌ریزی‌های خود مدنظر قرار دهد. به گفته این فعال اقتصادی، وزارت راه‌وشهرسازی و به‌ویژه راهآهن باید خود را موظف به تدارک نیازهای بخش صادرات و تجارت کشور بداند، درحالی که اکنون راهآهن به عنوان یک نظام اقتصادی مستقل عمل می‌کند. رییس اتحادیه صادرکنندگان خراسان‌رضوی پیشنهادی نیز برای وزارت صنعت، معدن و تجارت دارد؛ او می‌گوید: وزارت صنعت با انگیزه حمایت از کامیون تولید داخل، قوانینی همچون ممنوعیت واردات کامیون با عمر بیشتر از ۳ سال را وضع کرده اما ۱۵ سال است این کار انجام شده و نتیجه نگرفته است؛ چرا وقتی اقدامی موثر نیست، ادامه پیدا می‌کند؟
روشنک البته این را هم یادآور می‌شود که دولت یازدهم برای حل مشکلاتی که میراث دولت‌های پیشین است، کمر همت بسته اما خرابی‌ها زیاد است و فعالیت زیادی باید برای ساماندهی امور انجام شود.
#صادرات #زعفران #ساختارها #حمل_و_نقل #تعرفه #واگن #دولت #سیاست #راه_آهن #افغنستان #پاکستان #مواد_اولیه #سرمایه
18/10/93 / گسترش صمت
https://www.smtnews.ir/states/5150-%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D9%82%D8%B7%D8%A7%D8%B1-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%B1%DB%8C%D9%84-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA.html
