📌به مناسبت فرارسیدن روز ملی حمل و نقل، گزیدهای از مشکلات و چالشهای این حوزه که در طی سالها توسط محمدحسین روشنک بیان شده را بازخوانی میکنیم.
⭕️ سوالات متعددی در مورد ناکارآمدیها در بخش حملونقل مطرح است که مسئولان امر باید پاسخگوی آنها باشند.
چرا باید بعد از ۲۰ سال هنوز نتوانستهایم واگن ایرانی را به راه آهن کشورهای آسیای میانه اعزام کنیم؟
چرا باید بازار سیاه برای تامین واگن تجاری وجود داشته باشد؟
🔸صادرکننده یا واردکننده ما ناگزیر است برای پیشبرد تجارت خود هر مبلغ قانونی که نرخ کرایه واگن است را پرداخت کند اما تا کی باید دلالی این بخش وجود داشته باشد و دستگاههای متولی چشم بر آن فرو ببندند؟
🔺صادرات موتور محرکه بخش تولید و اقتصاد و نیاز امروز کشور است و در خراسان اصلیترین زیرساخت مورد نیاز برای صادرات که از خود کالا هم مهمتر است، حمل ونقل ریلی میباشد؛ چون حمل کالا با کامیون به کشورهای آسیای میانه به صرفه نیست.
🔸صادرکنندگان خراسان رضوی به راحتی میتوانند تحریمها را دور بزنند اما لازمه آن فراهم شدن زیرساختها به ویژه ظرفیتهای مورد نیاز در حوزه حملونقل است.
🔺در مسیر صادرات و ترانزیت کالا ضعفهای بسیاری مانند فرسودگی کامیونها، ضعف خطوط ریلی و کمبود واگن وجود دارد که باید موردتوجه ویژه قرار گیرد زیرا که ضعفهای زیرساختی تاثیر عمیقی در تجارت با کشورهای هدف صادراتی میگذارد و هزینه تمام شده تولید و تجارت را افزایش میدهد. افزایش قیمت تمام شده تولید کالاها باعث میشود که ایران قدرت رقابت خود با کالاهای ترکیه، چین و… را در کشورهای هدف صادراتی از دست بدهد.
🔸20 سال است که با موضوع کمبود واگن روبهروییم و بارها این موضوع را تکرار کردهایم اما وزارت راه و شهرسازی و وزارت راه جمهوری اسلامی توجه نمیکند!
🔺خراسان رضوی به بنادر آبی متصل نیست و زیرساخت صادراتی آن ریل است، کمبود واگن، نرخگذاری، هزینه زیاد کامیون و زمانبر بودن آن باعث شده تا هزینه تمام شده صادرات استان افزایش و در نهایت ظرفیت صادراتی استان کاهش بیابد. اگر مشکل واگن در طی این سالها رفع شده بود، سالانه یک تا دو میلیارد دلار صادرات اضافی میتوانستیم داشته باشیم اما متاسفانه این مشکل قدیمی به رغم پیگیریها و مطالبه گریهای مختلف همچنان به قوت خود باقی است.
🔸متاسفانه شبکه مناسبی برای حملونقل کالاهای صادراتی چه در بخش جادهای و چه در حوزه ریلی وجود ندارد؛ توسعه تجارت با همسایگان بهویژه کشورهای آسیای میانه و افغانستان نیاز به تسهیلگری و فراهم بودن زیرساختهای تجاری دارد. مثلا چرا باید کرایه یک کامیون از دوغارون تا هرات که 120 کیلومتر است، بیش از کرایه 1550 کیلومتر مرز پاکستان تا هرات باشد؟ دریافت هزینههای زیاد از کامیونها برای ورود به مرز دوغارون، از دلایل کاهش آمارهای صادرات به افغانستان محسوب میشود.
🔺از آنجایی که راه اتصال دو اقتصاد بزرگ شرق و غرب برای ارتباط با یکدیگر ایران است و لذا میتوان ادعا کرد تنها راه زمینی بین غرب و شرق دنیا از ایران میگذرد. برای رونق بخشیدن به حوزه ترانزیت و همچنین افزایش صادرات کالا باید بر تکمیل و تقویت زیرساختهای حوزه حملونقل ریلی و جادهای سرمایهگذاری کرد زیرا که در ترانزیت، نهتنها منابع نفت، معادن و پتروشیمی به فروش نمیرسند بلکه زمینه توسعه زیرساختهای ارتباطی کشور نیز فراهم میشود.
🔸زمانی که بخش ترانزیت کشور رونق گیرد، خودبهخود سرمایهگذاران برای توسعه راهها، خطوط ریلی و صنعت هوایی جذب کشورمان میشوند. باید راههای مواصلاتی به بهترین شکل ممکن گسترش یابند تا کالاهای صادراتی در کوتاهترین زمان به دست طرفهای تجاری ایران در آسیای میانه برسد.
🔺عدم توجه لازم دستگاههای اجرایی به حمل ریلی کالا به کشورهای آسیای میانه آنچنان بر تجارت در عرصه بینالمللی اثرگذار بوده که دیگر هیچ توجیهی برای برگزاری نمایشگاه در کشورهای دیگر یا مشارکت در نمایشگاههای خارجی برای بازرگانان باقی نگذاشته است.
