در حال حاضر مشکل واقعی تجارت خارجی ایران در رقابتی نبودن بازار تولید است، تنوع کالاهای تولید شده در ایران که قابلیت رقابت‌پذیری با بازارهای خارجی را داشته باشد بسیار پایین است.
پذیرش عضویت در هر پیمانی برای هر کشوری یک برد بوده و دارای مزایای زیادی است. پیمان شانگهای نیز از جمله پیمان‌های مهم بین‌المللی است، زیرا دو کشور پرجمعیت دنیا در آن عضو هستند.
پیوستن به پیمان‌هایی مانند شانگهای، اوراسیا و سایر پیمان‌های منطقه‌ای مفید است و هیچ کشوری نمی‌تواند بدون مراوده و همراهی با کشورهای دیگر فعالیت‌های تجاری را رقم زند.
سال‌های متمادی است که نبود زیرساخت مناسب در حمل‌ونقل و مشکلات موجود بر سر راه ترانزیت ایران، تجارت خارجی را دچار ضعف کرده است، اما این موضوع نباید منجر به عدم شرکت ایران در پیمان‌های جهانی و گسترش تجارت بین‌المللی شود. با ورود به این پیمان‌ها ضعف‌های موجود علنی شده و بعد از آن راهی جز برطرف کردن ضعف‌ها نداریم.
ضعف در زیرساخت‌های حمل‌ونقل مختص به صادرات نبوده و برای واردات نیز این مشکلات وجود دارد. بنابراین امکان قرار گرفتن ایران به عنوان بازار هدف برای سایر کشورها وجود ندارد.
در حال حاضر مشکل واقعی تجارت خارجی ایران در رقابتی نبودن بازار تولید است. با وجود ارزان بودن انرژی‌هایی مانند آب و برق یا دستمزد پایین کارگران در ایران نسبت به سایر کشورها قیمت تمام شده کالا در داخل کشور بالا است. این موضوع باید توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت پیگیری شود، زیرا تنوع کالاهای تولید شده در ایران که قابلیت رقابت‌پذیری با بازارهای خارجی را داشته باشد، بسیار پایین است. به عنوان مثال ایران در زمینه تولید خودرو یا تلفن همراه امکان رقابت با سایر کشورها را ندارد.
عضویت ایران در موافقت‌نامه اکو دارای مزایای اقتصادی مفیدی برای ایران بود و سرمایه‌گذاران از این فرصت بهره خوبی بردند. این موافقت‌نامه در مقطعی غیرفعال شده بود اما در حال حاضر فعالیت خود را از سر گرفته است. راه‌اندازی راه‌آهن مشهد- سرخس- عشق‌آباد یکی از نتایج عضویت در این موافقت‌نامه است.
سال‌های زیادی از به گردش درآمدن واحدهای پولی مانند دلار و یورو می‌گذرد. اقدام برای تغییر واحد پول در تجارت آسیای شرقی باید صورت گیرد، اما این اقدام زمان‌بر است. در حال حاضر برای انتقال ارز هم مشکلاتی وجود دارد و عمده مشکلات مربوط به صادرات ایران ریشه در موانع داخلی مانند تعهدات ارزی دارد.
کشورهایی مانند هند، چین، روسیه، پاکستان، قزاقستان، ازبکستان، تاجیکستان و… بازار هدف صادرات و واردات خراسان رضوی هستند. البته حل موانع صادراتی با برخی از این کشورها زمان‌بر بوده و نمی‌توان انتظار داشت به محض عضویت ایران در پیمان شانگهای تمامی مشکلات حل شود.
عدم حمایت بانک‌ها از حوزه صادرات، عدم حمایت کافی صندوق ضمانت صادرات، وجود تعهدات ارزی، نداشتن کالای صادراتی رقابت‌پذیر، نبود زیرساخت‌های مناسب برای صادرات و عدم هدف‌گذاری در تولید کالاهای صادراتی از جمله مشکلات ایران در توسعه روابط تجاری با سایر کشورهاست.
صادرکنندگان ایرانی سربار کالای تولیدی خود را صادر می‌کنند و هدف‌گذاری مشخصی برای تعیین کالای صادراتی وجود ندارد. بیشترین اقلام صادراتی از ایران در حوزه تولیدات کشاورزی، مشتقات نفتی و پتروشیمی مانند شوینده‌ها، مشتقات معدنی مانند فولاد و میلگرد، مصالح ساختمانی مانند کاشی و سرامیک و… است.
نبود تکنولوژی مدرن و صنعت نوین عامل خام فروشی برخی از محصولات داخلی است. از گذشته تاکنون فکری برای توسعه زیرساخت‌های نوین و تبدیل مواد خام به محصول نهایی در ایران نشده است.
میزان صادرات خراسان رضوی در سال جاری نسبت به سال گذشته 40 درصد کاهش پیدا کرده و از جمله دلیل آن می‌توان به نبود مشتقات نفتی در خراسان رضوی و مشکلات موجود بر سر راه صادرات زعفران اشاره کرد. ضمن اینکه در سال جاری کشورهای هند و چین برای واردات کالا از افغانستان معافیت ارزی در نظر گرفتند و همین موضوع منجر به افزایش قاچاق زعفران به این کشور و کاهش آمار رسمی صادرات خراسان رضوی شد.
