عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران:
تولید بدون کارخانه، خروج از رکود را تسریع می‌بخشد
کارشناسان معتقدند افزايش قابليت‌هاي توليدي نقطه کليدي در رقابت پذيري اقتصادي کشورهاست. «توليد بدون کارخانه» از جمله الگوهاي توليدي محسوب مي شود که در دنیا سالها سابقه دارد لاکن در کشور ما موضوعی نسبتاً جدید است؛ هدف آن استفاده از حداکثر امکانات تحقيقاتي و توليدي با توجه به حداقل هزينه‌هاي توليدي است. اين روش از جمله روش‌هاي متداولي است که در زمينه‌هاي مختلف توليدي در کشورهاي توسعه يافته استفاده مي شود. از جمله ويژگي‌هاي اين روش، احتياج به سرمايه گذاري ثابت کمتر براي توليد محصول مشخص است و به همين دليل محصول مورد نظر با هزينه کمتري توليد مي شود.
در این رابطه محمد حسین روشنک،رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران که سالهاست برای صدور پروانه تولید بدون کارخانه تلاش دارد گفت : امروزه مسئله بهره وري و استفاده بهينه از تمام امکانات و منابع توليدي در توسعه جوامع به خصوص جوامع در حال رشد اهميت کليدي دارد.
- امروزه تولید بدون کارخانه در محافل گوناگون مطرح شده است. شما هم بعنوان رئیس کمیسیون تجارت اتاق این مسئله را بارها در محافل تخصصی مطرح کرده اید. بنظر میرسد تاکنون آنگونه که باید این موضوع تدوین نشده است اصولاً تولید بدون کارخانه به چه مسئله‌ای اشاره دارد؟
تولید بدون کارخانه استعاره‌ای است از یک استراتژی کسب و کار بر پایه برون سپاری فرآیندهای تولید با تاکید بر جایگاهیابی و بهره‌گیری از شبکه تامین و توزیع به منظور دستیابی به مزیت‌های رقابتی تولید. یا به عبارت دیگر واگذاری فعالیتهای مدیریتی و عملیاتی سازمان به بنگاهها و شرکتهای دیگر با هدف کاهش سرمایه گذاری ثابت و هزینه‌های تولید از یک طرف و افزایش بهره وری و تمرکز روی فعالیتهای راهبردی سازمان از سوی دیگر با استفاده از نام تجاری مشخص و بهره گیری بهینه از منابع تحقیقاتی و تولیدی با جلوگیری از تکراری هزینه برای ایجاد امکانات و پرسنل می‌باشد.
شرکت‌هائی که اقدام به ایجاد برند کرده اند درتولید بدون کارخانه ،با بهره گیری از ظرفیت خالی مراکز تولیدی موفق بوده بطوری که کالايي را بنام و متعلق بخود تولید و توزیع میکنند.تولید بدون کارخانه شیوه نوینی برای استفاده بهینه از سرمایه گذاری‌های ثابت انجام شده در بخش تولید می‌باشد. در واقع این شیوه کمک میکند تا بدون نیاز به سرمایه گذاری‌های جدید میزان تولید یک محصول را افزایش دهیم از طرفی این شیوه باعث میشود با پر کردن ظرفیتهای خالی تولید که هم اکنون بدون استفاده مانده است استيصال بیشتری ایجاد نمود. به عنوان مثال در کشورتعداد زیادی کارخانه مواد غذایی ایجاد شده که در بخش‌های مختلفی مانند تولید ماکارونی، رب گوجه فرنگی و سایر محصولات غذایی و لوازم خانگی فعالیت میکنند.اما به دلیل تکرار سرمایه گذاری این صنایع با ظرفیت بسیار کمتری فعالیت دارند. حال شما تصور کنید یک صاحب برند می‌آید و به این کارخانه‌ها سفارش می‌دهد تا با برند او محصول تولید کنند. این مسئله ضمن اینکه باعث تولید محصول آن برند میشود، ظرفیتهای خالی صنایع مربوط را با حداقل نقدینگی فعال میکند و از تعطیلی و رکود آن واحد‌ها جلوگیری و اشتغال ایجاد میشود.هم اکنون در دنیا برندهای معروفی درزمینه خودرو و لوازم خانگی و سایر اقلام مصرفی وجود دارند که دیگر در کشور مادر به دلیل هزینه‌های تولید کارخانه‌ای ندارند،اما با استفاده از برند خود در سایر کشورها و با کارخانجاتی که متعلق به خود آنها نیست محصول تولید و روانه بازار میکنند.
- از آنجا که سالهاست مطالب و یاد داشت‌های شما را دیده ام اگر چه امتیازات زیادی از تولید بدون کارخانه گفته اید. میخواهم بیشتر از امتیازات تولید بدون کارخانه مطرح کنید؟
از فواید تولید بدون کارخانه با افزایش بهره‌برداری از ظرفیتهای بلا استفاده ملی است که میتوان الگوی جدیدی برای کسب و کار معرفی کند تا درآمد واحدهای تولیدی افزایش یابد ، بنابراین از یک‌سو، توجیه اقتصادی طرح‌های تولیدی بهبود یافته و از سوی دیگر، مالیات پرداختی بنگاه‌های تولیدی افزایش خواهد یافت. تولید بدون کارخانه با بهره‌گیری از ظرفیتهای بلااستفاده ملی، از سرمایه‌گذاری مجدد جلوگیری به عمل خواهد آورد و از اتلاف سرمایه‌های ملی اجتناب خواهد کرد.افزایش استفاده از ظرفیتهای بلااستفاده موجب افزایش میزان بهره‌وری از امکانات موجود و بنگاه‌های تولیدی شده، نهایتا تولید ناخالص ملی را بهبود می‌بخشد. با رشد تولید ناخالص ملی، رفاه اجتماعی نیز توسعه خواهد یافت و موجب حفظ و افزایش سطح اشتغال میشود.استفاده از تولید بدون کارخانه باعث میشود تا با ورود سرمایه تجار و بازرگانان به حوزه تولید،ضمن رفع مشکلات کمبود نقدینگی تولید این دو بخش به یکدیگر نزدیک‌تر شده و بسترهای لازم برای افزایش تولید ناخالص ملی در کشور فراهم شود.
- چه اقدامات حمايتي به منظور توسعه توليد بدون کارخانه در کشور باید صورت بگیرد؟
برخي از اقداماتي که در اين ارتباط مي توان صورت داد عبارتند از تسهيل فعاليت توليد بدون کارخانه. با به رسميت شناختن اين فعاليت و صدور مجوزهاي قانوني لازم براي آن توسط وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و مراجع ذيربط از جمله وزارت صنعت و معادن و تجارت محقق مي شود. رفع برخي محدوديت‌هاي قانوني و صدور مجوز استاندارد براي کالاي توليد بر اساس محصول نهايي. باتوجه به فقدان خط توليد در مدل توليد بدون کارخانه اين بررسي مي تواند بر روي محصولات نهايي در هر يک از مراحل انبارسازي, فروش و پس از فروش و ياروش‌هاي مناسب و قابل قبول ديگر صورت گيرد.رفع محدوديت‌هاي ناشي از واگذاري برند.توليد محصول توسط يک کارخانه به سفارش کارخانه ديگر و يا برند کارخانه سفارش دهنده يکي از محدوديت‌هاي قانوني اين گونه کسب و کار در برخي موارد است. عدم اجبار به واگذاري حقوق برند توسط سفارش دهنده به سفارش گيرنده یکی دیگر از کمک‌ها است. کمک به تامین بخشی از سرمايه ثابت و در گردش توليد کنندگان بدون کارخانه با هدف صادرات به صورت تسهيلات بانکي با نرخ مصوب بخش تولید از عوامل موثر در رونق توليدات بدون کارخانه در کشور و بهره برداري بيشتر از ظرفيت‌هاي بنگاه‌های موجود و نصب شده در کشور خواهد بود.
- بعنوان رئیس اتحادیه صادرکنندگان تاکنون چه اقدامی برای توسعه تولید بدون کارخانه انجام داده اید؟
اتحادیه صادرکنندگان از سالها پیش وارد بحث تولید بدون کارخانه و برندینگ شده و پیگیری این موضوع را در دستور کار خود قرار داده است. در این راستا نشریه‌ای الکترونیکی به صورت ماهانه توسط اتحادیه منتشر شده و آخرین دستاوردهای تولید بدون کارخانه با برند در دنیا و اقدامات ضروری برای تحقق این مهم در ایران را منتشر میکند.همچنین قرار است به زودی در مشهد همایشی تحت عنوان برند که در واقع همان تولید بدون کارخانه است توسط دبیرخانه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی با همکاری اتحادیه برگزار شود.
- چگونه شد که شما بعنوان صادر کننده نمونه ملی و چهره ماندگار کار و تولید وارد بحث تولید بدون کارخانه شدید؟
من در سال 1370 درسفری که به پکن داشتم،متوجه شدم کالاهایی توسط تجار این کشور بدون اینکه کارخانه‌ای داشته باشند،عرضه میشود. آن زمان بود که متوجه بحث تولید بدون کارخانه شدم لذا علاقه مندی به موضوع باعث شد تا بعد از بازگشت به کشور اقدام به ایجاد برند خزر روشن در تولید مواد غذایی صرفاً با هدف صادرات کنم.با فعالیت‌هایی گسترده و
سرمایه گذاری‌های قابل توجه که انجام شد برند خزر روشن در کشورهای آسیای میانه بخوبی جا افتاد به طوری که مردم این کشورها از محصولات برند خزر روشن استقبال خوبی کرده و میکنند و هم اکنون به عنوان یک برند خوشنام در بین آنها شناخته میشود. با این حال همین برند با مشکلاتی مواجه بوده است. به عنوان مثال تقلب‌های گوناگون که راه کار متقابله با آن نیز ضعیف است و ممنوعیت‌های ناگهانی صادرات که برخلاف قانون توسط دولت صورت می‌گرفت و میگردد از آن جمله است. با این حال همچنان برند خزر روشن توانسته است به عنوان الگوی موفقی در تولید بدون کارخانه عمل کرده و باعث توسعه صادرات غیرنفتی کشور شود. در نهایت هم اکنون که بحث خروج از رکود مطرح است به نظر من تقویت این مبحث ضمن اینکه باعث فعال سازی ظرفیتهای خالی کارخانه‌ها کشور میشود،کمک میکند تا با تامین سرمایه در گردش مراکز تولید بستر لازم برای کمک میکند تا اشتغال مولد و خروج از رکود اقتصادی کشور سرعت بگیرد.
در پایان این گفتگو لازم میدانم ضمن تقدیر از سرکار خانم علیرضائی رئیس سازمان صنعت و معدن و تجارت استان که سالهاست پیگیری‌های بنده را برای تحقق صدور پروانه تولید بدون کارخانه تحمل نموده و همراهی میکنند میخواهم که با صدور اولین پروانه تولید بدون کارخانه در استان این افتخار را برای استان در تاریخ ثبت کنند این حق استان است که بعد از بیش از ده سال پیگیری اولین پروانه را صادر کند.
#تولید_بدون_کارخانه #بیکاری #صادرات #برند #دستکاری_در_ساختارها #رکود #تولید #برند #سرمایه #قیمت-تمام-شده #کسب-وکار
22/5/93 /فراخبر
