صادرات غیرنفتی؛ مشق شب دولت
هرسال اواخر مهرماه، روزی را به صادرات و مشکلاتش اختصاص می‌دهیم که البته نه تنها این روز بلکه در شرایط حساس کنونی اقتصاد هرروز، روز بررسی موانع صادرات غیرنفتی و گسترش آن است.
افزایش سهم صادرات غیرنفتی کشور در اقتصاد با هدف کاهش وابستگی به نفت، یکی از چشم‌اندازها و برنامه‌های ویژه دولت‌ها در تمام این سال‌ها بوده که البته برخی برآن محدودیت بستند و حالا هم دولت یازدهم با رفع ممنوعیت و محدودیت‌ها برسر راه تجارت به خصوص صادرات غیرنفتی سعی در توسعه و گسترش بازارهای بین‌المللی و حضور پررنگ ایران در عرصه جهانی دارد. در آستانه روز ملی صادرات و با توجه به برگزاری جلسه بررسی راهکارهای توسعه صادرات غیرنفتی که به تازگی صورت گرفت، مشکلات و موانع فعلی پیش روی صادرات و راهکارهای توسعه صادرات غیرنفتی را از نگاه فعالان حوزه تجارت بررسی کردیم. به گفته فعالان عرصه تجارت، صادرات غیرنفتی باید به‌عنوان یک ماموریت مهم و مشق شب برای دولت محسوب شود. به گفته فعالان اقتصادی،ارائه تسهیلات ارزان برای صادرکنندگان، تدوین برنامه جامع صادراتی در برنامه ششم توسعه کشور، حمایت از حضور صادرکنندگان کشور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، تحرک بخشی به فعالیت‌های صندوق‌ها و نهادهای مالی حامی صادرات، استرداد به موقع مالیات بر ارزش‌افزوده کالاهای صادراتی، تلاش وزارت خارجه برای شناسایی بازارهای هدف، اصلاح مقررات دست‌وپاگیر مانع صادرات به‌خصوص صادرات خدمات فنی و مهندسی، حمایت‌های حقوقی و اداری از صادرکنندگان و افزایش جوایز و مشوق‌های صادراتی از مواردی است که باید برای رشد و توسعه صادرات غیرنفتی رفع شود. در جلسه اخیر بررسی راهکارهای توسعه صادرات غیرنفتی نیز، معاون اول رییس‌جمهوری تسهیل فرآیند تولید و توسعه صادرات غیرنفتی را از جهت گیری‌های اصلی دولت تدبیر و امید دانست وگفت: دولت به دنبال رفع موانع پیش روی صادرکنندگان و فراهم کردن شرایط مساعد برای فعالان حوزه صادرات غیرنفتی است.
یا نفت بفروشیم یا کالا تولید کنیم
اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهوری با تاکید براینکه صادرات غیرنفتی همواره یکی از وظایف دولت‌ها در برنامه‌های توسعه کشور بوده است، افزود: عزم دولت یازدهم این است که توسعه صادرات را به یکی از اصلی‌ترین مسائل کشور تبدیل کند و در این مسیر از تدابیر و راهکارهای لازم برای افزایش حجم صادرات استفاده خواهد کرد. به گفته رییس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی ایران با تایید براینکه دولت درحال حاضر کاری جز رسیدگی و بررسی صادرات غیرنفتی ندارد، اظهار کرد: مشق شب دولت باید صادرات غیرنفتی باشد تا اقتصاد به پویایی و رشد لازم برسد. مسعود دانشمند به درگفت‌وگو با صمت، تصریح کرد: یا بایدنفت بفروشیم یا باید تولید کنیم که تولید هم با هدف صادرات باید صورت گیرد. بنابراین باید به صادرات غیرنفتی بیشتر بها دهیم.
ال سی صادراتی احیا شود
وی با بیان اینکه تا زمانی که ال‌سی نداریم، صادرات غیرنفتی تسهیل نمی‌شود، تصریح کرد: درحال حاضر، تامین مالی برای صادرکنندگان مشکل شده است و تضمینی ندارد تا به بانک برای اخذ سرمایه بدهد.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: یعنی جایی مانند صندوق ضمانت صادرات الان فعال نیست چون ال سی صادراتی نداریم. بر همین اساس، باید به سرعت اعتبار اسنادی صادراتی ایجاد شود و تسهیلات ارائه شده به صادرکنندگان نیز با نرخ بهره پایین باشد.دانشمند با تاکید براینکه باید تحریم بانکی را رفع کنیم، اظهار کرد: درحال‌حاضر نرخ بهره برای صادرکنندگان بالا است و به همین دلیل رقابت‌پذیری کالاهای صادراتی کاهش یافته است. به گفته وی، در بخش حمل‌ونقل مسئله خاصی نداریم، فقط اینکه امکانات موجود در بندرعباس باید افزایش یابد. عملیات بندری را باید مکانیزه کنیم تا صادرات سرعت یابد. رییس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر افزایش بهره‌وری بندرعباس، تصریح کرد: ساخت بندری دیگر در کشور مشکل است بنابراین می‌توان با انتقال رویه ترخیص کالاهای دولتی مانند روغن، نهاده‌های دامی و گندم به بندر امام، فضا را برای صادرات دیگر کالاها در بندرعباس گسترده کنیم.
از ۵۰ میلیارد دلار عبور می‌کنیم، اما…
در همین میان، اسدالله عسگراولادی رییس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی با اشاره به برنامه‌ریزی‌های دولت تدبیر و امید برای توسعه صادرات، از افزایش میزان صادرات غیرنفتی در ۶ ماه اخیر گفت و معتقد است: صادرات غیرنفتی کشور تا پایان سال از رقم ۵۰ میلیارد دلار عبور کند. محمدحسین روشنک، رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی باتایید براینکه رسیدن به این میزان صادرات دور از دسترس نیست، اظهار کرد: تحقق چنین هدفی مشروط به رعایت پیش نیازهایی است که باید به آن توجه شود. صادرکننده نمونه ملی افزود: باید صادرات غیرنفتی را به عنوان یک ماموریت، دفاع ملی و نیاز اقتصاد مقاومتی بدانیم و برای این مهم، ارزش قائل شویم. وی تصریح کرد: باید یک صادرکننده را به عنوان کسی که در راستای تحقق هدف مهم کشور حرکت می‌کند ببینیم و فضای اقتصادی کشور را صادراتی کنیم.
تفویض اختیار به استان‌های مرزی
رییس اتحادیه‌های صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی گفت: مقامات استان‌های مرزی که رابطه خوب تجاری و اقتصادی با کشورهای همجوار دارند باید دارای اختیاراتی که در آن استان ایجاب می‌کند، باشند و منتظر دستور از تهران نباشند. روشنک با تاکید بر اینکه تعیین مدیریت‌ها و سازماندهی‌ها در وزارت صنعت، معدن و تجارت باید دقیق‌تر و کارشناسی‌تر اجرا شود، اظهار کرد: سفرا هم باید به اینگونه انتخاب شوند و در واقع وزارت امور خارجه کسانی را به عنوان سفیر انتخاب کنند که دارای تجارب و آگاهی کافی در خصوص تجارت هستند. کارآفرین برتر کشور با اشاره به در سایه قرار گرفتن بخش تجارت در کشور، تصریح کرد: پس از ادغام وزارت صنایع و بازرگانی، بخش تجارت خارجی کشور در سایه قرار گرفت که باید از ادامه این روند جلوگیری کنیم. به گفته وی، کارت بازرگانی که مجوز تجارت است برای تجار یک‌ساله است اما برای کسی که پروانه بهره‌برداری و تولید دارد،۵سال اعتبار دارد و به‌شکل طبیعی این امر ضربه سنگینی به بخش تجارت وارد می‌کند. وی افزود: لااقل صادرکننده‌ای که ۵ سال متوالی صادرکننده نمونه ملی نام گرفته یا تاجری که صاحب نام و برند است را از این قضیه مستثنا کنند تا کارت بازرگانی ۵ساله داشته باشد.
اصلاح نظام بانکی
رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی با تاکید براینکه بانک‌ها باید از بنگاه داری فاصله بگیرند، اظهار کرد: تخصیص سهم واقعی از تسهیلات بانکی به صادرات و ملزم کردن بانک‌ها به رعایت آن از موارد مهمی است که باید به سرعت عملیاتی شود. روشنک ادامه داد: جلوگیری از درگیر شدن بانک‌های تخصصی بویژه بانک توسعه صادرات در مسابقه کسب سود نیز یکی دیگر از مولفه‌هایی است که به رشد صادرات غیرنفتی کمک شایانی خواهد کرد. به گفته وی، بانک‌های تخصصی برای توسعه بخشی از اقتصاد ماموریت دولتی دارند بنابراین نباید به سمت بنگاه داری و کسب سود بروند،چون در این صورت نه تنها موثر نخواهند بود بلکه مشکلاتی را ایجاد می‌کنند.
بازگشت انگیزه به صادرکنندگان
تشویق و تزریق انگیزه به تجار نیز یکی دیگر از عوامل موثر در رشد توسعه صادرات غیرنفتی است که به تازگی هم رییس سازمان توسعه تجارت از احیای مشوق‌های صادراتی خبرداد. ولی‌الله افخمی‌راد به تازگی اعلام کرد: مشوق‌های صادراتی برای کالاهای با ارزش‌افزوده بالا و کالاهای‌های‌تک در شورای‌عالی صادرات مصوب شده و در تلاشیم در بودجه سال آینده ردیف مستقلی برای آن در نظر بگیریم. وی اظهار امیدواری کرد تا پایان سال به اهداف تعیین‌شده صادراتی برسیم و گفت: سهم و نقش بانک‌ها در مسیر حمایت از صادرات باید افزایش‌یابد.
در این میان، ارائه یارانه و حمایت از تجار برای حضور در نمایشگاه‌های داخلی و بویژه خارجی نیز در توسعه و رشد صادرات حائز اهمیت است. مدیرکل دفتر ترویج و تجارت سازمان توسعه تجارت ایران در این باره یکی از اهداف اصلی این سازمان را برنامه‌هایی عنوان کرد که در افزایش حجم تجارت تاثیرگذار است. مهرداد جلالی پور در گفت‌وگو با صمت، تصریح کرد: ارائه خدمات اقامتی، اختصاص یارانه به هیات‌های خارجی و تهاتر فضای نمایشگاهی از جمله برنامه‌هایی است که برای توسعه صادرات در نظر داریم. ضمن اینکه حضور تجار در نمایشگاه‌های خارجی می‌تواند تاثیر بسزایی در رشد صادرات داشته باشد. به گفته وی، برای کسانی که در نمایشگاه‌های خارجی حضور دارند یعنی همان غرفه‌داران، ارز مبادله‌ای اختصاص خواهیم داد. ضمن اینکه با کمک سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها، حدود ۱۰۰ هیات به بازارهای هدف صادراتی اعزام می‌شوند و معادل همین میزان نیز پذیرش هیات‌های خارجی خواهیم داشت. جلالی‌پور ادامه داد: با توجه به رکود به‌وجود آمده در دولت دهم، پرداخت‌های تشویقی متوقف شد و به‌طور عملی حضور فعالان اقتصادی ایران ازنظر کیفی و کمی در بازارهای هدف کاهش چشمگیری پیدا کرد که قرار شد تا این امر احیا شود. مدیرکل دفتر ترویج و تجارت سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به احیای طرح پرداخت یارانه به تجار و فعالان اقتصادی کشورمان که تمایل به شرکت در نمایشگاه‌های خارجی دارند، گفت: این اقدام در راستای توسعه صادرات غیرنفتی، تسهیل حضور در عرصه‌های بین‌المللی برای معرفی کالا و خدمات ایرانی و افزایش سهم کشور از صنعت نمایشگاهی صورت می‌گیرد.
#صادرات #دستکاری_در_ساختارها #بانک #دیپلماسی #دولت #کارت_بازرگانی #برند
