تاجران خراسان رضوی به فضای تجارت امیدوارند
موقعیت منطقه‌ای و استراتژیک استان خراسان رضوی که در مسیر ترانزیتی کریدور شمال به جنوب قرار گرفته، تاثیر بسزایی در صادرات کالا از نقاط مختلف کشور به کشورهای همسایه یا آسیای میانه دارد
که از دیرباز مورد توجه بازرگانان داخلی و خارجی بوده و به دلیل ظرفیت‌های موجود استان در کالاهای قابل تجارت در گسترش تعاملات تجاری مورد توجه بوده است. اما مشکلات حمل‌ونقلی، موانع گمرکی و سختگیری‌های بانکی در پرداخت تسهیلات از عمده مشکلات بخش خصوصی است. بخشی که با وجود همه مشکلات، در رونق تجارت استان تاثیرات بسیار داشته است. آنچه در ادامه می‌خوانید، گفت‌وگوی محمدحسین روشنک، رییس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی با صمت است:
اقدامات دولت یازدهم چه تاثیری در بهبود شرایط تجاری استان داشته است؟
با روی کارآمدن دولت یازدهم و ثبات در تصمیم‌گیری‌ها، فضای صادراتی استان بهتر شده است، به‌طوری‌که ناامیدی کمتر و اعتماد به ثبات تصمیم‌گیری‌ها بیشتر شده، در صورتی که تا دوسال گذشته اعتمادی به تصمیم‌ها و ایجاد بازنگری‌ها نبود. علت این امر بیشتر به خاطر باور دولت جدید و به‌خصوص وزارت صنعت، معدن تجارت و نگاه دولتمردان به تولید و اشتغال در کشور است.
در بازارهای هدف صادراتی استان چه تغییراتی حاصل شده است؟
بعد از فروپاشی شوروی سابق، بازارهای سنتی صادراتی در خراسان رونق گرفت، به طوری که بعد از تاجیکستان که ۵۰درصد صادرات استان را به خود اختصاص داده، عمده صادرات استان به افغانستان انجام می‌گیرد. ضمن آنکه سازمان توسعه تجارت در دوره فعلی در مورد ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها اختیار عمل بیشتری دارد، به همین دلیل شرایط بسیار بهبود یافته است. اگرچه به‌دست آوردن دوباره بازارهای صادراتی که در گذشته موجود بود و رونق داشت، اما در پی اعمال محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های دستوری ناشی از سیاست‌های داخلی و خارجی از بین رفت، دشوار است، به‌طوری‌که برگرداندن دوباره هر کدام از کالاهای ایرانی که در قفسه بازارهای صادراتی جای داشت و به دلایل مذکور با مشابه خارجی جایگزین شده، بسیار دشوار است و صادرکننده را بر آن داشته تا به سمت بازارهای بیشتر و کالاهای مفید برای بازارهای هدف سیر پیدا کرده و تلاش کند.
* بازارهای هدف صادراتی استان، کدام کشورها را دربرمی‌گیرد و چه کالاهایی از استان صادر می‌شود؟
کشورهای تاجیکستان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان و افغانستان بازارهای مستقل صادراتی استان هستند، البته در روسیه تلاش‌هایی انجام گرفته تا بازارهایی به‌دست آوریم که هنوز نهادینه نشده است.
عمده کالای صادراتی استان زعفران است که به بیشتر کشورهای عربی و غرب صادر می‌شود و شاید دومین ظرفیت تولید پسته کشور در خراسان رضوی باشد که تاکنون به آن اشاره نشده است. در شرایط کنونی در حال شکستن مرزهای صادراتی هستیم که در صورت ادامه‌دار بودن این شرایط، به رتبه نخست صادرات پسته دست می‌یابیم. همچنین سایر کالاها از جمله چای، محصولات نفتی و پتروشیمی، مواد غذایی، تولیدات آرد و شکر، شکلات، کیک و کلوچه، رب گوجه‌فرنگی، کمپوت و کنسرو، مواد صنعتی، لوازم‌خانگی، سیمان، فولادی‌ها مانند میلگرد و روغن‌نباتی (که مدت‌ها صادرات آن ممنوع بود و اکنون از سر گرفته شده است) از استان صادر می‌شود. همچنین صادرات کالاها به محصولات استانی محدود نمی‌شود و کالاهایی مانند فرش ماشینی، مبل و موکت از استان‌های دیگر توسط خراسان صادر می‌شود. تخم‌مرغ نیز یکی از محصولاتی است که از استان خراسان رضوی صادر می‌شود اما تا رو به رونق می‌رود و کسب بازار می‌شود، متاسفانه در محدودیت صادراتی قرار می‌گیرد.
مشکلات صادرات استان خراسان‌رضوی چیست؟
بحث حمل‌ونقل ریلی و فقدان آن، یک مشکل مزمن است که مانند سرطان غیرکشنده، صادرات استان را تحت‌تاثیر قرار داده است و ۴۰درصد صادرات استان را کاهش می‌دهد. به طوری‌که در فصل عمده صادرات که در ۳ مقطع قبل از ماه رمضان، ایام نوروز وکریسمس است که کشورها علاقه‌مند به دریافت محصولات غذایی ما هستند، با کمبود واگن حمل کالا مواجه می‌شویم ولی راه‌آهن به این موضوع بی‌تفاوت است و صادرات ما تحت‌تاثیر مشکل حمل‌ونقل در این ۳ مقطع از بین می‌رود.
عمده صادرات استان خراسان رضوی از چه طریق انجام می‌شود؟
عمده صادرات خراسان به دلیل امنیت بهتر و آسان‌تر از طریق حمل‌ونقل ریلی به کشورهای تاجیکستان، شمال افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، آذربایجان و حتی روسیه انجام می‌شود. اما حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای استان دچار مشکل است. کامیونی که وارد نقطه صفر مرزی می‌شود باید عوارضی را پرداخت کند که در جمع هزار دلار می‌شود، به همین دلیل بسیاری از رانندگان مشهدی کامیون با نمره افغانستان خریداری کرده‌اند، چراکه نصف هزینه‌های داخلی را دارد. برای توسعه صادرات استان و حل مشکلات زیرساختی در حمل‌ونقل کالا باید مشکل واگن و ورود کامیون‌های با عمر ۶ سال و بدون تعرفه حل شود تا در تجارت خارجی در خدمت گرفته شود.
تاجران استان برای دریافت تسهیلات بانکی با چه مشکلاتی مواجه‌اند؟
مشکلات آنها بسیار است. بهتر است اکنون که تورم در کشور رو به کاهش است، بانک‌ها نیز نرخ بهره را همگام با آن کاهش دهند. البته عمده انتظار تاجران از بانک‌های تخصصی مانند صندوق ضمانت صادرات، بانک توسعه صادرات، صنعت و معدن، کشاورزی و حتی مسکن است که ماموریتی هستند و باید بر حسب نظر مجلس، دولت و دستگاه‌ها تصمیم گرفته و برای رونق تجارت همراهی کنند. اما مواردی دیده می‌شود که جای بحث دارد. انتظار نداریم این بانک‌ها سود طلبی پیشه کنند. برای مثال بانکی به بهانه‌ای تحت عنوان حمایت از تولید اعلام کرده کسانی که کارت بازرگانی از حوزه تجارت دارند باید ۵درصد بهره اضافه بپردازند.
تشکل‌های خصوصی استان در توسعه صادرات چه نقشی داشته و چه اقداماتی انجام داده‌اند؟
بخش خصوصی استان با سیاست‌های دولت تدبیر و امید هماهنگ شده و با برگزاری نمایشگاه‌ها، همراهی هیات‌های تجاری، برگزاری جلسات منظم و برنامه‌ریزی‌شده بدون هیچ هزینه و مزاحمتی برای دولت، تلاش داشته تا در رونق تجارت استان سهیم باشد. ضمن آنکه عمده سرمایه صادراتی که تامین می‌شود، توسط فعالان اقتصادی بخش خصوصی است و مصداق این امر، آن است که اگر حجم صادراتی استان را با حجم تسهیلات بانکی که به فعالان دادند، مقایسه کنید، درمی‌یابید که بیش از ۹۰درصد توسط بخش خصوصی تامین شده است.
برای رونق صادرات و تقویت تجارت استان چه پیشنهاداتی دارید؟
مشکلات موجود در بخش حمل‌ونقل هر چه سریع‌تر توسط مسئولان ذی‌ربط با تدابیر کارشناسانه حل شود و از پرداختن به شعار خودداری کنیم، به سمت واقعیت حرکت کنیم و اگر صادرات آزاد است به بهانه تامین بازار داخل مانع صادرات نشویم. ضمن آنکه مجلس و دولت موانع صادراتی را بردارند. جوایز صادراتی به صادرکنندگان پرداخت نمی‌شود، در حالی که بدهکاری‌های مربوط به دولت قبل باید پرداخت شود اما دریافت مطالبات از دولت‌های قبل دچار مشکل است.
#صادرات #دستکاری_در_ساختارها #تولید #تعرفه #تاجیکستان #قانون #دولت #قزاقستان #ترکمنستان #افغانستان #تخم_مرغ #کسب_و_کار #حمل_و_نقل #راه_آهن #امنیت #ازبکستان #روسیه #بانک #تورم #سیاست #جوایز
